No marco dos traballos de fin de máster (TFM) asociados á modalidade 1 na Universidade de Santiago de Compostela (USC), a alumna Raquel Ortells Palop presentou unha proposta de programa psicoeducativo destinado a coidadoras/es profesionais da residencia ServiSenior Santiago, para incrementar o seu coñecemento e habilidades de detección, prevención e intervención en casos de violencia de xénero en residentes.
Dirixido pola Dra. Sabela Carme Mallo López, do Departamento de Psicoloxía Evolutiva e da Educación, o TFM recibiu o diploma de accésit honorífico 2024. Titulado “Deseño dun Programa de Intervención orixinal e propio en relación con algún aspecto do traballo no centro de Prácticas.”, o traballo presentou dous obxectivos principais:
Por unha banda, realizar unha revisión non sistemática da literatura actual sobre a detección, prevención e intervención en violencia de xénero en mulleres maiores.
Por outro, desenvolver un programa de formación para profesionais de residencias de persoas maiores, co fin de mellorar os seus coñecementos, habilidades e actitudes respecto á detección, intervención e prevención da violencia de xénero en mulleres maiores.
A pertinencia do programa de intervención “Coidando en Igualdade”, proposto no traballo, derivou da necesidade de alcanzar cambios significativos na prevención, detección e intervención en casos de violencia de xénero na residencia de maiores. Cabe destacar o carácter innovador da proposta. Este radica na abordaxe integral de tres vértices fundamentais: violencia de xénero, poboación maior e coidadoras/é formais do ámbito residencial. Durante a revisión bibliográfica levada a cabo, non se atoparon programas existentes que abarquen de forma conxunta estes tres aspectos. Dado que non se atoparon programas similares, Ortells (2024) indicou que non foi posible apoiarse nestas referencias para a estimación de resultados. Con todo, en base, principalmente, á metodoloxía utilizada esperaba que o programa de intervención, por unha banda, incremente e mellore o coñecemento teórico de as/os coidadoras/es formais participantes no programa sobre esta problemática na poboación maior institucionalizada. A metodoloxía utilizada nas sesións do programa reforzou esta expectativa, consolidando a teoría impartida nas Pílulas Informativas a través de actividades prácticas e postas en común, o que fomenta unha participación activa e esta, á súa vez, a aprendizaxe.
Doutra banda, espera que as/vos profesionais adquiran medidas efectivas de prevención, detección e intervención en violencia de xénero en usuarias da residencia. As actividades prácticas, como simulacións e análises de casos, desenvolverán habilidades críticas de observación e reacción nunha contorna controlada. As discusións colectivas permiten compartir experiencias e aprender dos enfoques do resto de compañeiras/os, aumentando a probabilidade de que as medidas ofrecidas sexan aplicadas correctamente. Ademais, con isto espérase que incremente a percepción de control dos profesionais ante posibles casos de violencia de xénero na residencia.
En resumo, a autora sinala que a estimación dos resultados do programa “Coidando en Igualdade” baseouse nunha metodoloxía didáctica efectiva. Ao mellorar a súa comprensión da violencia de xénero en mulleres maiores e ao equipalas con ferramentas específicas de detección, prevención e intervención, espera que o programa contribúa significativamente á mellora da atención e xestión destes casos, así como a incrementar a percepción de control de as/os profesionais ante posibles casos de violencia de xénero na residencia. A metodoloxía participativa pretendeu que as/vos profesionais sentan involucradas/os e comprometidas/os con a aprendizaxe, o cual é crucial para a implementación adecuada das estratexias aprendidas na súa práctica diaria.
Ortells (2024) sinalou que o programa “Coidando en Igualdade” ten o potencial de facer contribucións significativas tanto a nivel científico como social. Desde unha perspectiva científica, ofrece un modelo de intervención que pode ser avaliado e mellorado en futuras investigacións, contribuíndo ao desenvolvemento de mellores prácticas na atención a mulleres maiores vítimas de violencia de xénero. A recompilación e análise de datos da avaliación pre e post programa proporcionarán información valiosa sobre a efectividade deste e áreas de mellora. A nivel social, capacitar a as/os coidadoras/es formais na identificación e manexo destas situacións pode mellorar a calidade de vida e a seguridade das residentes. As/os profesionais mellor preparadas/os detectar e responder máis rapidamente aos casos de violencia, brindando o apoio e a protección necesarios ás vítimas (Carboeiro-Gamundí et ao., 2023; Lozano-Alcaraz et ao., 2014).
En conclusión, “Coidando en Igualdade” é un programa pioneiro que aborda unha necesidade crítica na intersección entre o machismo e o edadismo. A través da capacitación en prevención, detección e intervención, este programa pretende mellorar significativamente a resposta de as/os profesionais ante a violencia de xénero en mulleres maiores.
Recent Comments