PREMIO MELLOR INVESTIGADOR MOZO EN CIENCIAS BÁSICAS 2022-2023: EDUARD MINOBES MOLINA. Centro: DEPARTAMENTO DE CIENCIAS DA SAÚDE BÁSICAS. UNIVERSIDADE DE VIC, BARCELONA

  • Parabéns polo Premio ao Mellor Investigador Mozo en Ciencias Básicas. Cal é a liña de traballo que segues e que resultou premiada?

Moitas grazas! Estou moi satisfeito por este recoñecemento da SEGG, unha entidade científica de prestixio, con 75 anos de historia e na que tradicionalmente predominaron profesionais da medicina. Con todo, para fomentar o envellecemento saudable que proclama a Organización Mundial da Saúde, necesítase un enfoque interdisciplinario, no que enfermeiras, psicólogos, nutricionistas, terapeutas ocupacionais ou fisioterapeutas teñan un rol relevante. No meu caso, son fisioterapeuta e a área de investigación que máis me apaixona está relacionada cos efectos da práctica do exercicio terapéutico en persoas maiores, en aspectos como o equilibrio, a sarcopenia, a dor ou a fraxilidade. Con todo, debido á participación en diferentes proxectos de investigación ou direccións de teses doutorais, nos últimos anos a investigación realizada abriuse tamén a outros ámbitos relacionados co envellecemento, como son os residentes xeriátricos, a saúde pública ou a dependencia.

  • Cal é a túa motivación á hora de investigar no campo da Xeriatría e a Xerontoloxía?

Como profesionais da saúde estamos ante un reto global: o envellecemento poboacional. España encabeza a clasificación dos países máis envellecidos do mundo. Esto pode considerarse un éxito, pero actualmente a brecha entre a esperanza de vida e a esperanza de vida sa cada vez é maior, en resumo, vívense máis anos pero estes últimos adoitan ser de dependencia funcional. Por tanto, temos por diante o reto de manter a calidade de vida, e a capacidade física e mental durante o maior tempo posible. A discapacidade ten un elevado impacto sanitario e socioeconómico na poboación xeral; previla e atrasala é un desafío para a saúde pública. A fisioterapia pode axudar a previr ou reverter esta discapacidade mediante ferramentas como a educación e o exercicio terapéutico, que a literatura científica demostrou que son baratas, efectivas e seguras para previr patoloxías cardiovasculares como a obesidade e a diabetes, frear a deterioración cognitiva, reducir o risco de caídas e atrasar a dependencia funcional.

  • Que aspectos dos resultados da túa investigación sobre funcionalidade ou actividade física cres que ten maior aplicación práctica para a mellora da calidade de vida nas persoas maiores?

Máis que resultados en concreto, creo que debe haber un cambio de mentalidade en xeral: da sociedade, das mesmas persoas maiores e mesmo dos profesionais. A infancia, a adolescencia ou a etapa adulta teñen data de caducidade, en cambio a etapa do adulto maior cada vez é máis lonxeva, así que aí hai que engadir vida aos anos! É básico deixar de ser edadistas ou sobreprotectores coas persoas maiores e centrarnos na súa capacidade funcional para realizar as actividades da vida diaria. Por eso deben superarse certos tabús coas persoas maiores, como por exemplo que non poden facer exercicio físico, cando se demostrou que se se fai de acordo coas capacidades e motivacións da persoa, é unha ferramenta que supera a calquera medicamento, téñanse 20 ou 90 anos. Realizar intervencións preventivas nestes perfís seranos de gran axuda para evitar a presenza de síndromes xeriátricas ou das patoloxías máis prevalentes.

  • Que papel debe xogar a investigación na túa disciplina para a mellora da calidade de vida das persoas maiores?

É básico, non soamente na miña disciplina, senón en todas as relacionadas coa saúde e o benestar social, xa que para manter ou mellorar a calidade de vida das persoas, estás deben recibir unha atención integral. Como profesionais científicos que somos, todas as nosas intervencións deben estar baseadas na evidencia descrita na literatura. Ademais, os complexos e dinámicos cambios que existen tanto a nivel demográfico, como social ou sanitario fan que debamos estar preparados para dar resposta ás necesidades da cidadanía, un exemplo témolo coa eclosión da pandemia por COVID-19. As partidas orzamentarias en saúde, educación e investigación deberían ser prioritarias nas políticas públicas, posto que se demostrou que non é un gasto senón un investimento que repercutirá en toda a poboación. Por eso tamén vexo importante que, noutros niveis, entidades como universidades, sociedades científicas ou colexios profesionais tamén poidan axudar dotando de recursos a estes investigadores.

Moitas grazas, Eduard! Noraboa polo teu traballo e por este merecido premio